czwartek, 9 stycznia 2014

Jeszcze Balnica



Przystanek Historia.

 Bardzo często na forach historycznych rozmawiamy o poparciu  ludności łemkowskiej dla idei stworzenia ukraińskiego państwa.
      Zdania mamy podzielone, temat jest diablo skomplikowany. Wgryzając się w historię Balnicy możemy znaleźć argumenty przemawiające na korzyść wysiedleń. Balnica bez wątpienia była zamieszkała przez ludność określającą się jednoznacznie jako Ukraińcy. W 1918 r. wieś weszła w skład Republiki Komańczańskiej, mieszkańcy dążyli do utworzenia Zachodnio-Ukraińskiej Republiki Ludowej.
      W 1936 r. kierowniczka tutejszej szkoły napisała: "Przy realizacji bukwaru łemkowskiego specjalnych trudności nie ma , gdyż dzieci uczą się dość łatwo, natomiast przez starszych został bukwar bardzo niechętnie przyjęty, gdyż jest "łemkowski" i nie uczy o Ukrainie."
W 1939 r. kilku mężczyzn wzięło udział  jako żołnierze Siczy Karpackiej w walkach w czasie próby stworzenia Rusi Zakarpackiej. W czasie okupacji balniczanie byli zarówno w niemieckich formacjach wojskowych jak i w ukraińskiej policji pomocniczej.
     Brali udział w eksterminacji okolicznych Żydów.
We wrześniu 1944 r. we wsi przebywała sotnia "Wesełego".
W 1946 r. w ramach tzw. porozumienia o „dobrowolnej” wymianie ludności zawartego pomiędzy rządem PKWN, a sowieckimi republikami wydalono z Polski 57 rodzin.
Ponoć drewno z opuszczonych domostw UPA wykorzystała do budowy podziemnego szpitala w masywie Chryszczatej.
     W czasie „akcji Wisła" wysiedlono pozostałych: - 85 osób.
16 czerwca 1947 r. w okolicy wsi przekroczył granicę oddział UPA dowodzony przez "Hromenkę".

 Niewątpliwą atrakcją w Balnicy jest piękny krzyż pańszczyźniany. Na szczęście zachowało się ich kilka w tym regionie.
     


To pamiątka po zniesieniu pańszczyzny w 1848 r.
Chłopi swą wielką radość objawiali specyficznie. Księgi powinności wobec dworu były chowane w trumnach, odbywał się uroczysty kondukt (w poszczególnych wsiach uroczystości wyglądały odmiennie), przeważnie na krańcu wsi wykopywano symboliczny grób w którym chowano pańszczyznę. Potem każdy, nie ważne, czy malec, czy starzec przysięgali, że zrobią wszystko, aby pańszczyzna nie wróciła. To pośredni powód wybuchu po latach  tzw. powstania leskiego.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz