Edward Stachura - Missa Pagana

        Rok 1947

 Wypędzono kolorowych ludzi z Bieszczadów. Zamarły wsie i sioła. Spłonęła większość chyży. Dalsza walka powstańcza nie miała sensu i racji bytu.

Po dwóch latach walki z komunistami UPA wycofuje się. Część sotni przebije się na Zachód, część przejdzie na Ukrainę.

 Powstanie Ukraińskie w Polsce trwało dwa lata, na Ukrainie walka po II wojnie trwała dwanaście lat, aż do 1957 roku....

            

Missa pagana - msza pogańska

Introit ( pieśń na wejście )

Chodź, człowieku, coś ci powiem

Chodźcie wszystkie stany

Kolorowi, biali, czarni

Chodźcie zwłaszcza wy, ludkowie

Przez na oścież bramy

Dla wszystkich starczy miejsca

pod wielkim dachem nieba

Rozsiądźcie się na drogach

Na łąkach, na rozłogach

Na polach, błoniach i wygonach

 W blasku słońca, w cieniu chmur

Rozsiądźcie się na niżu

Rozsiądźcie się na wyżu

Rozsiądźcie się na płaskowyżu

W blasku słońca, w cieniu chmur

Dla wszystkich starczy miejsca

Pod wielkim dachem nieba

Na ziemi. którą ja i ty też

Zamieniliśmy w morze łez. 

Confiteor

Bosi na ulicach świata

Nadzy na ulicach świata

Głodni na ulicach świata

                           Moja wina

                           Moja wina

                           Moja bardzo wielka wina

Zgroza i nie widać końca zgrozy

Zbrodnia i nie widać końca zbrodni

Wojna i nie widać końca wojny

                           Moja wina

                           Moja wina

                           Moja bardzo wielka wina

Zagubieni w dżungli miasta - moja wina

Obojętność objęć straszna  - moja wina

Bez miłości bez czułości      - moja wina

Bez sumienia i bez drżenia  - moja wina

Bez pardonu wśród betonu  - moja wina

Na kamieniu rośnie kamień - moja wina

Manna manna narkomanna - moja wina

Dokąd idziesz po omacku   - moja wina

I nie słychać końca płaczu    - moja wina

Jedni cicho upadają             - moja wina

Drudzy ręce umywają           - moja wina

Coraz więcej wkoło ludzi      - moja wina

O człowieka coraz trudniej   - moja wina

                                                - moja bardzo wielka wina

Człowiek człowiekowi

Człowiek człowiekowi wilkiem

Człowiek człowiekowi strykiem

Lecz ty się nie daj zgnębić

Lecz ty się nie daj spętlić

Człowiek człowiekowi szpadą

Człowiek człowiekowi zdradą

Lecz ty się nie daj zgładzić

Lecz ty się nie daj zdradzić

Człowiek człowiekowi pumą

Człowiek człowiekowi dżumą

Lecz ty się nie daj pumie

Lecz ty się nie daj dżumie

Człowiek człowiekowi łomem

Człowiek człowiekowi gromem

Lecz ty się nie daj zgłuszyć

Lecz ty się nie daj skruszyć

Człowiek człowiekowi wilkiem

Lecz ty się nie daj zwilczyć

Człowiek człowiekowi bliźnim

Z bliźnim się  możesz zabliźnić

Gloria

Chwała najsampierw komu?

Komu gloria na wysokościach?

Chwała najsampierw tobie

Trawo przychylna każdemu

Kraino w dół od Edenu

Gloria! Gloria!

Chwała teraz tobie, słońce

Odyńcu ty samotny

Co wstajesz rano z trzęsawisk nocnych

I w górę bieżysz, w niebo sam się wzbijasz

I chmury czarne białym kłem przebijasz

I to wszystko bezkrwawo - brawo, brawo

I to wszystko złociście, i nikogo nie boli

Gloria! Gloria! Gloria in excelis soli!

Z słońcem pochwalonym teraz pędźmy razem

Na nim, na odyńcu, galopujmy dalej

Chwała teraz tobie wietrze

Wieczny ty młodziku

Sieroto świata, ulubieńcze losu

Od złego ratuj i kąkoli w zbożu

Łagodnie kołysz tych co są na morzu

Gloria! Gloria! Gloria in excelsis soli!

Z wiatrem pochwalonym teraz pędźmy społem

Na nim, na koniku, galopujmy polem

Chwała wam ptaszki śpiewające

Chwała wam ryby pluskające

Chwała wam zające na łące

Zakochane w biedronce

Chwała wam: zimy wiosny lata i jesienie

Chwała temu co bez gniewu idzie

Poprzez śniegi deszcze blaski oraz cienie

W piersi pod koszulą - całe jego mienie

Gloria! Gloria! Gloria!

Prefacja

Zaprawdę godnym i sprawiedliwym

Słusznym i zbawiennym jest

Śmiać się głośno

Płakać cicho

Deszcz ustaje sady kwitną

I tego trzymać się trzeba

Zaprawdę godnym i sprawiedliwym

Słusznym i zbawiennym jest

Iść i padać

Z padłych wstawać

Przeszła wojna

Wstaje trawa

I tego trzymać się trzeba

Zaprawdę godnym i sprawiedliwym

Słusznym i zbawiennym jest

Śledzić gwiazdy

Grać na skrzypcach

Astronomia

I muzyka

I tego trzymać się trzeba

Zaprawdę godnym i sprawiedliwym

Słusznym i zbawiennym jest

Być uważnym

Pełnym pasji

Dobra wasza

Gwiżdżą ptaki

I tego trzymać się trzeba

Zaprawdę godnym i sprawiedliwym

Słusznym i zbawiennym jest

Żeby człowiek

W życiu onym

Sprawiedliwym był i godnym

Żeby człowiek

Był człowiekiem

Lecą liście

Szumi w lesie

Wiatr z obłoków

Warkocz plecie

I tego trzymać się trzeba 

Jak

Jak po nocnym niebie sunące białe obłoki nad lasem

Jak na szyi wędrowca apaszka szamotana wiatrem

Jak wyciągnięte tam powyżej gwiaździste ramiona wasze

a tu są nasze, a tu są nasze

Jak suchy szloch w tę dżdżystą noc

jak winny-li-niewinny sumienia wyrzut

że się żyje gdy umarło tylu

jak suchy szloch w tę dżdżystą noc

jak lizać rany celnie zadane

jak lepić serce w proch potrzaskane

jak suchy szloch w tę dżdżystą noc

pudowy kamień, pudowy kamień

ja na nim stanę, on na mnie stanie

on na mnie stanie, spod niego wstanę

jak z łota kula nad wodami

jak świt pod spuchniętymi powiekami

jak zorze miłe, śliczne polany

jak słońca pierś

jak garb swój nieść

jak do was, siostry mgławicowe

ten zawodzący śpiew

jak biec do końca, potem odpoczniesz, potem odpoczniesz

cudne manowce, cudne manowce, cudne manowce 

Sanctus

Święty święty święty - blask kłujący w oczy

Święta święta święta - ziemia co nas nosi

Święty kurz na drodze

Święty kij przy nodze

Święte krople potu

Świete wędrowanie

Święty kamień w polu

Przysiądź na nim, panie

Święty płomyk rosy

Święta święta święta - ziemia co nas nosi

Święty chleb - chleba łamanie

Święta sól - solą witanie

Święta cisza, święty śpiew

Znojny łomot prawych serc

Słupy oczu zapatrzonych

Bicie powiek zadziwionych

Święty ruch i drobne stopy

Święta święta święta - ziemia co nas nosi

Słońce i ludny niebieski zwierzyniec

Baran, Lew, Skorpion i Ryby sferyczne

Droga Mleczna, Obłok Magellana

Meteory, Gwiazda Przedporanna

Saturn i Saturna dziwów wieniec

Trzy pierścienie i księzyców dziewięć

Neptun Pluton Uran Mars Merkury Jowisz

Święta święta święta - Ziemio co nas nosisz 

Tak

Tu i tam, i tam i tam, i tu

Tam i tu, i tu, i tu, i tam

Tam i jeszcze tam, i jeszcze tu

Tu i jeszcze tu, i jeszcze tam

Tu i jeszcze tam

Tam i jeszcze tu

Tu i jeszcze, jeszcze, jeszcze tam

Cudu wszechświata nocny ład

Niewysłowiony bukiet gwiazd

Każda z gwiazd samotna

Każda z gwiazd samotna

Wszystkie razem zaś:

Wiszący ogród, promienny park!

Każdy z nas samotny

Każdy z nas samotny

Czemuż, czemuż więc

- my, gwiezdne dzieci -

W gwiazdozbiór piękny, przepiękny wręcz

Nie skupimy serc?

Komunia

I jeżeli spontaniczna to rzecz

I jeżeli oczywista to rzecz

I jeżeli naturalna to rzecz

Weź

To co się tu daje

W imię słońca

I jego gońca:

Skowronka gwiżdżącego, amen

Dziękczynienie

Wielkie ci dzięki, szczytne źródełko, za twoje piosenki

Wielkie ci dzięki, bystry potoku, za twoje piosenki

Wielkie ci dzięki, z gór kaskaderko, za twoje piosenki

Wielkie ci dzięki, polna pasterko, za twoje piosenki

Wielkie ci dzięki, rzeko rzeczona, za twoje piosenki

Wielkie ci dzięki, morski grzebieniu, za twoje piosenki

Wielkie ci dzięki, liściu naziemny, za twoje piosenki

Wielkie ci dzięki, liściu nadrzewny, za twoje piosenki

Wielkie ci dzięki, szumie koronny, za twoje piosenki

Wielkie ci dzięki, pstry koguciku, za twoje piosenki

Wielkie ci dzięki, żabko kumoszko, za twoje piosenki

Wielkie ci dzięki, świerszczu świerszczący, za twoje piosenki

Wielkie ci dzięki, gromie dudniący, za twoje piosenki

Wielkie ci dzięki, deszczu bębniący, za twoje piosenki

Wielkie ci dzięki, wietrze świszczący, za twoje piosenki

Wielkie ci dzięki, ogniu strzelisty, za twoje piosenki

Wielkie wam dzięki, chóry naniebne, za wasze piosenki

Wielkie ci dzięki, ciszo wieczysta, za twoje piosenki 

Ite missa est

( pieśń na wyjście )

Idź, człowieku, idź, rozpowiedz

Idźcie wszystkie stany

Kolorowi, biali, czarni

Idźcie zwłaszcza wy, ludkowie

Przez na oścież bramy

Dla wszystkich starczy miejsca

Pod wielkim dachem nieba

Rozejdźcie się po drogach

Po łąkach, po rozłogach

Po polach, błoniach i wygonach

W blasku słońca, w cieniu chmur

Rozejdźcie się po niżu

Rozejdźcie się po wyżu

Rozejdźcie się po płaskowyżu

W blasku słońca, w cieniu chmur

Dla wszystkich starczy miejsca

Pod wielkim dachem nieba

Na ziemi, której ja i ty

Nie zamienimy w bagno krwi